سینماروایت میزبان داود بیدل و روح الله شمقدری کارگردان و تهیه کننده فیلم سینمایی «روزگاری عشق و خیانت» بود تا این فیلم را با حضور محمد تقی فهیم (منتقد) و رسول شادمانی (مجری – کارشناس) مورد نقد و بررسی قرار دهند.

در ابتدا رسول شادمانی ضمن ارائه توضیحاتی درباره فیلم سینمایی «روزگاری عشق و خیانت»، از دریافت جایزه کمیته حمایت از فلسطین در بخش تجلی اراده ملی از سی و دومین جشنواره فیلم فجر و همچنین کاندیدا شدن بهترین بازیگر نقش زن برای شهرزاد کمال زاده در سیزدهمین جشنواره فیلم مقاومت برای این فیلم خبر داد و سپس از داود بیدل در مورد شکل گیری ایده اولیه فیلم پرسید که وی پاسخ داد: من فیلمنامه ای به نام «عبور از مه» داشتم که بعد از ارائه به ارشاد رد شد و با توجه به اینکه آقای سعید مطلبی مشاور فیلمنامه من بود سوژه اصلی فیلم «روزگاری عشق و خیانت» یعنی ماجرای تسلط صهیونیست ها در شمال کشور در قبل از انقلاب را  مطرح کرد. مساله ای که گویا برخی از هنرمندان قبل از انقلاب هم به این موضوع واکنش نشان داده بودند.

کارگردان «روزگاری عشق و خیانت» با اشاره به اهمیت تحقیق و پژوهش برای شکل گیری فیلمنامه این فیلم گفت: تحقیقات میدانی ما چندین ماه به طول انجامید چون هیچ گونه مدارک و اسنادی در این مورد وجود نداشت. بر این اساس برای تحقیقات میدانی به منطقه دشت مغان رفتیم و به مرور زمان، فیلمنامه اولیه شکل گرفت.

همواره دغدغه تولید آثار در مورد تاریخ انقلاب و حکومت پهلوی را دارم

روح الله شمقدری، تهیه کننده فیلم هم در پاسخ به سوال شادمانی مبنی بر اینکه شما در مصاحبه ای از این فیلم به عنوان تجربه ای نو یاد کردید اظهار داشت: برای من همواره دغدغه تولید آثاری در مورد تاریخ انقلاب و حکومت پهلوی وجود داشت به همین دلیل فیلمنامه آقای بیدل در راستای این دغدغه تشخیص داده شد. البته بحث محوری اولیه فیلمنامه در مورد قاچاق اشیاء عتیقه بود که بارها تولید شده بود و بعد از این بود که موضوع حضور صهیونیست ها در ایران مطرح شد که ما ابتدا به دلیل اینکه اطلاع چندانی از این ماجرا نداشتیم چندان جدی نگرفتیم اما جذاب بود و رفته رفته این موضوع دغدغه ای برای ما شد و توانست مسیری را برای ما بگشاید. هر چه جلوتر می رفتیم موضوع برای ما جدی تر می شد. بنابراین تجربه نویی که من از این فیلم یاد کردم به این جهت بوده که ما با موضوع خیلی جدی روبرو بودیم که هیچ کس آن را نشنیده بود و من مشابه آن را ندیده بودم.

سینما تبدیل به آش بلغوری شده که مواد مغذی آن بسیار کم است/  با کم کاری شدید در این نوع مضامین در سینمای کشور مواجه شده ایم

در ادامه محمد تقی فهیم، منتقد سینما «روزگاری عشق و خیانت» را اثری کاملاً پذیرفتنی در بعد ایده و محتوا دانست و گفت: متاسفانه با کم کاری شدید در این نوع مضامین در سینمای کشور مواجه شده ایم بویژه اینکه مقام معظم رهبری نیز در این مورد دغدغه دارند و همواره به مسئولین فرهنگی، مدیران و هنرمندان در خصوص اهمیت پرداختنبه این قبیل موضوعات تذکر داده اند ولی متاسفانه نه تنها این اتفاق رخ نداده بلکه در سال های اخیر چنین موضوعاتی به فراموشی سپرده شده است تا آنجایی که سینما تبدیل به آش بلغوری شده که مواد مغذی آن بسیار کم و بیشتر از مواد زائد و خطرناک تشکیل شده است.

سینمای ما علیه بنیانهای خانواده و ارزش های جامعه حرکت می کند

فهیم با بیان اینکه فیلم «روزگاری عشق و خیانت» ما را به دوران فیلم های دهه شصت مثل برنج خونین و آفتاب نشین ها بر می گرداند که دغدغه های ملی، دینی با گرایش های ضد استکباری و ضد امپریالیستی داشتند ادامه داد: ما در سال های اخیر، کمتر فیلمی را دیده ایم که به این دغدغه ها بپردازد و باید به سازندگان آن دستمریزاد گفت. در شرایطی که سینمای ما علیه بنیانهای خانواده، ارزش های جامعه و در جهت انهدام باورهای جدی جامعه حرکت می کند فیلم هایی مثل «روزگاری عشق و خیانت» می تواند قابل ستایش باشد.

بعضی از حواشی باعث شد فیلم در زمان خودش بایکوت رسانه ای شود

روح الله شمقدری در بخش دیگری از سخنان خود در مورد اکران این فیلم با بیان اینکه بعضی از حواشی باعث شد فیلم در زمان خودش بایکوت رسانه ای شود و خیلی دیده نشود تصریح کرد: با توجه به اینکه این قبیل فیلم ها به لحاظ مضمونی ارزشمند هستند نباید در مقابل آنها سنگ اندازی شود ولی این اتفاق عملاً برای ما رخ داد. فیلم را در ایام برگزاری جشنواره فیلم فجر اکران عمومی کردند که بدترین زمان برای اکران یک فیلم است، ضمن اینکه سالن های بسیار محدودی هم به این فیلم اختصاص داده شد. اما با این وجود اکران بدی نداشت به گونه ای که میزان فروش این فیلم نسبت به برخی از فیلم های مدعی همان زمان بهتر بود.

سیاست گذاری دقیقی در حوزه سینما وجود ندارد

این تهیه کننده سینما افزود: معتقدم دغدغه برای تولید اثر سینمایی یا باید شخصی باشد و یا این دغدغه ایجاد شود لذا اگر ما فقط به دغدغه های شخصی دلخوش باشیم حتما سبد سینمایی کشور ناقص خواهد شد چون ممکن است سلایق شخصی، آن نظم لازم را برای تولیدات نداشته باشند. بنابراین باید در سینما و در مورد فرهنگ، شاهد سیاست گذاری های دقیقی باشیم تا از تولیدات متنوع فرهنگی برخوردار باشیم. متاسفانه مشکل مهم ما این است که سیاست گذاری دقیقی در حوزه سینما وجود ندارد در حالی که باید دولت در این مورد اقدام به سیاستگذاری کند تا مسیر باز شود.

مدیران سینما باید قدر فیلم هایی مثل «روزگاری عشق و خیانت» را بدانند

در ادامه، محمد تقی فهیم در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به ساختار فیلم اظهار داشت: سینمای ایران به چنین فیلم هایی نیاز دارد و مدیران سینما باید قدر چنین آثاری را بدانند و از آنان حمایت کنند. هر چند در این فیلم هم مانند بسیاری فیلم های دیگر اشکالاتی وجود دارد. ما در فیلم «روزگاری عشق و خیانت» با داستانی روبرو هستیم که در دو مقطع روایت می شود. بخشی به دوران گذشته و بخشی به زمان حال بر می گردد در حالی که هیچ تمایزی در این دو بخش دیده نمی شود و به عبارت دیگر، ما در تغییر زمان، شاهد هیچ نوع خلاقیتی نیستیم. شاخ و برگ های اضافی فیلم، مخاطب را با یک نوع پراکندگی روبرو می کند که مناسب سریال است تا فیلم سینمایی. ما در این فیلم با دانشجوی اخراجی روبرو هستیم که عضو سپاه دانش است. در حالی که سپاه دانشی ها از فیلتر ساواک رد می شدند و امکان نداشت که یک دانشجوی اخراجی عضو سپاه دانش شود. ضمن اینکه لحن کار فاقد ژانر خاص است و ما شاهد یک ملودرام عاشقانه هستیم که در بستر تاریخی سیاسی تعریف می شود که دائما در حال تغییر لحن است.

داود بیدل ضمن تایید انتقادهای فهیم گفت: شاید بعد از گذشت چهار سال از تولید فیلم، اولین و بیشترین منتقد فیلم، خود من باشم. در مورد عدم تقطیع در فلاش بک ها، سعی کردم با افکت های صوتی فاصله زمانی ایجاد کنم اما معتقدم ای کاش همین فاصله را هم ایجاد نمی کردم تا مخاطب خودش این فاصله زمانی را درک کند. همچنین بیدل در مورد ژانر اعلام کرد همانطور که در سینمای دنیا تلفیق ژانرها را در برخی آثار شاهد هستیم بنده هم به تلفیق ژانرها معتقدم و در این فیلم نیز به همین رویه عمل کرده ایم.

گارد شدیدی بعد از جشنواره فیلم فجر نسبت به فیلم گرفته شد

یکی از حاضرین در سالن از تلاش تهیه کننده برای دیده شدن فیلم پس از تولید پرسید که شمقدری پاسخ داد: ما خیلی تلاش کردیم که فیلم دیده شود اما متاسفانه گارد شدیدی بعد از جشنواره فیلم فجر نسبت به فیلم گرفته شد. برخی ها نسبت به فیلم موضع ایجاد کرده بودند که فیلم را نبینید! و فیلم ندیده را فیلمی بد عنوان می کردند! ضمن اینکه این فیلم مورد بی مهری رسانه ها نیز قرار گرفته بود.

به گفته شمقدری، یکی از اعضاء اصلی جبهه فرهنگی انقلاب بر اساس همین ذهنیت ها تمایلی به دیدن فیلم نداشت ولی وقتی فیلم را دیده بود نه تنها از فیلم راضی بود بلکه ناراحت بود که چرا اینقدر پشت سر این فیلم بد گفته شده است.

متاسفانه در خصوص مناسبت های مهم انقلاب هیچ فیلمی نداریم

شمقدری در سخنان پایانی خود خاطرنشان کرد: متاسفانه ما در خصوص مناسبت های مهم انقلاب هیچ فیلمی نداریم در حالی که سوژه های بسیار متنوع و متعددی داریم که نادیده گرفته می شوند و برای اینکه این خلاء مرتفع شود می بایست آثاری در این جهت مورد توجه قرار بگیرند و باید تغییر نگاهی در این مورد ایجاد گردد.

فقدان آثار برای مناسبت های مهم نه تنها در سینما که در تلویزیون هم وجود دارد / مدیران میانی رسانه ملی، مناسبت ها را قربانی کردند

فهیم نیز در جمع بندی صحبت های خود اظهار داشت: بحث فقدان آثار برای مناسبت های مهم نه تنها در سینما که در تلویزیون هم وجود دارد و مدیران میانی رسانه ملی، مناسبت ها را قربانی کردند به طوری که امسال در ایام ماه رمضان شاهد سریال هایی بودیم که ربطی به این ماه نداشتند.

سینما در جبهه مقاومت، ضعیف عمل کرده است

وی در پایان با تاکید بر اینکه در حوزه سینما در جبهه مقاومت، ضعیف عمل کرده ایم یادآور شد: همان طوری که ما در حوزه مبارزات و حمایت از جنبش مردمی کشورها در کنار آنان هستیم باید در حوزه سینما هم دستمان پر باشد. در حالی که امروزه سینمای دنیا در جهان حاکمیت دارد اما سینمای ایران ضعیف ترین عملکرد بر ذهنیت مردم جهان در ارتباط با درک از جامعه ایرانی را داشته است.

یکصد و هفدهمین برنامه سینماروایت شامگاه یکشنبه ۱۱ تیر در مجتمع فرهنگی اسوه برگزار شد.