به گزارش خبرنگار سینمایی فارس، «حامد کلاهداری» کارگردان فیلم سینمایی «پایان‌نامه» به دلیل آنچه خود شدت گرفتاری نامید، نتوانست در نشست نقد و بررسی «پایان‌نامه» که در خبرگزاری فارس برگزار شد، حضور یابد.

بنا به درخواست این فیلم‎ساز قرار شد گفت‌وگویی به صورت تلفنی انجام شود که حاصل این گفت‌وگو در پی آمده است:

* «پایان‌نامه» سفارشی نیست

کلاهداری در ابتدای گفت‌وگو به دغدغه‌اش برای تولید این فیلم اشاره کرد و گفت: ساخت «پایان‌نامه» نه سفارشی بود و نه کسی مرا هل داد که این کار را بسازم. فقط یک احساس وظیفه و دغدغه داشتم که باید این فیلم را بسازم.

وی افزود: برادرم (هادی کلاهداری، نویسنده فیلم‏نامه) قصه‌ای داشت که مربوط به انتخابات سال ۸۸ بود. هادی شروع به نوشتن فیلم‏نامه کرد و در نهایت فیلم‏نامه آماده شد و فیلم‏نامه قبلی «پایان‌نامه» شکل گرفت.

کارگردان فیلم سینمایی «پایان‌نامه» ادامه داد: به محض اینکه فیلم‏نامه تمام شد، با ۲ -۳ جا صحبت کردم و ‌آن‌ها هم موافق تولید بودند.

کلاهداری درباره فیلم‎نامه کار گفت: ما احساس می‌کردیم بخش‌های اطلاعاتی و امنیتی فیلم‎نامه باید بازنویسی شود و به همین دلیل تا آخرین لحظه «هادی» سر صحنه حضور داشت و فیلم‎نامه را بازنویسی می‌کرد. فیلم‎نامه از همان ابتدا به دست هرکسی که داده می‌شد، برایش جذاب بود و جوری بود که باید تا انتها آن را می‌خواند.

* جرئت ساخت فیلم سیاسی در فیلم‏سازان وجود ندارد

کلاهداری در ادامه گفت: کسی جرئت ساخت فیلم سیاسی و جسارت کردن در این حوزه را ندارد؛ در صورتی که مملکت ما به شدت به آن نیاز دارد. اگر دوباره یک فضایی این‌چنین پیش بیاید، باز به این مسیر وارد می‌شوم؛ با اینکه در این راه دشمن‌های زیادی حضور دارند.

* فیلم‎ساز جوان محافظه‌کاری نمی‌کند؛ دوستان باسابقه هوشمند‌تر از من عمل کردند

وی در پاسخ به این سؤال که چرا فیلم‎سازان دغدغه‌مند و باتجربه برای ساخت کارهایی این‌چنین پیش‌قدم نمی‌شوند، گفت: ویژگی فیلم‎ساز جوان همین است که می‌تواند جور دیگر ببیند و وارد بازی می‌شود که محافظه‌کاری در آن نیست. دوستان دغدغه‌مند این حوزه محترم‌اند ولی شاید به خاطر سابقه‌شان، هوشمندانه‌تر از من عمل کردند چرا که می‌دانند این مسیر سخت است. جالب است بدانید فیلم‌های دیگری هم که با موضوعات این‌چنینی قرار بود ساخته شود، به دلیل نبود جسارت دوستان تولید نشد.

* اگر پرسماجتی من نبود، نمی‌توانستیم «پایا‌ن‌نامه» را بسازیم

وی افزود: ساخت «پایان‌نامه» میسر نبود، جز با جسارت تهیه‌کننده و کارگردان. واقعا باید این را بگویم که اگر سماجت و جسارت من در این کار نبود، نمی‌توانستیم جلو برویم. ولی با وجود مانع‌تراشی‌های فراوان جلو رفتیم و کار را به پایان رساندیم.

* دوستان پرمدعا به هر طریقی کنار کشیدند

کلاهداری با اشاره به سختی‌های فراوان تولید فیلم سینمایی «پایان‌نامه» گفت: شاید آن چیزی که می‌خواستم خیلی محقق نشد. روزی که این فیلم را ساختم، نساختم که فقط چیزی را بگویم. تنها دغدغه ساخت داشتم و نمی‌خواستم با کسی معامله کنم. به غیر از یکی دو نفر که پای فیلم ایستادند، مابقی دوستان که ادعاهای زیادی هم دارند یک جورهایی کنار کشیدند. فقط به این دلیل که احساس ناامنی می‌کردند.

* برخی بازیگرهای مخالف نظر من به‏حکم حرفه‌ای بودن پای کار ایستادند

کارگردان «پایان‌نامه» ادامه داد: بعضی‌ها مثل آقای «امیر آقایی» وقتی که فیلم‏نامه را خواند از دفتر من بیرون نمی‌رفت و می‌گفت: حامد این نقش را باید به من بدهی بازی کنم. در آن زمان هنوز نپیچیده بود که این فیلم قرار است به چه موضوعی بپردازد. آقای آقایی قراردادش را بست و بعد به سفر خارج رفت و تمام چیزهایی را که شما شنیدید، بیان کرد. نمی‌دانم آدم چقدر باید ضعیف باشد که این کار را بکند و دیدگاهش را تغییر دهد؛ در صورتی که واقعا فیلم‎نامه فیلم هیچ تغییری نکرده بود. در مقابل بازیگرانی مثل آقای «جمشید هاشم‌پور»، «چکامه چمن‌ماه»، «بهاره افشاری» و . . . تا آخرین لحظه پای فیلم ایستادند. شاید برخی از دوستان با نظر من مخالف بودند اما کار حرفه‌شان حکم می‌کرد در مقام بازیگر در این فیلم حضور داشته باشند.

* هرچه مرا بیشتر می‌زدند، انگیزه‌ام بیشتر می‌شد

وی در خصوص ایستادگی‌اش در برابر صحبت‌های افراد مخالف فیلم گفت: نمی‌دانم چه قدرتی بود ولی هرچه بیشتر من و فیلم را می‌زدند، با پشتوانه خدا پافشاری‌ام بیشتر می‌شد و دغدغه‌ و انگیزه‌ام افزایش پیدا می‌کرد.

کلاهداری با بیان اینکه «پایان‌نامه» دست روی چیزهایی می‌گذارد که خیلی‌ها دوست ندارند درباره آن‌ها صحبتی به میان آید، گفت: از همان زمان در جشنواره فیلم فجر بی‌مهری‌ها نسبت به این فیلم شروع شد و با وجود اینکه فیلم‌های دیگر ۱۵ نمایش در جشنواره داشتند، «پایان‌نامه» نصف این نمایش‌ها را هم نداشت.

وی ادامه داد: هرکسی که بیاید و به من بگوید در این کار چه سختی کشیدی می‌گویم بیچاره شدم و دشمن‌های زیادی پیدا کردم ولی به هرحال ورود به این عرصه نیازمند ریسک کردن است و من این کار را انجام دادم.

* آقای شمقدری جسارت ساخت فیلم سیاسی را دارد

کلاهداری در خصوص عملکرد مدیران سینمایی وزارت ارشاد بیان داشت: در بسیاری از مدیران سابق معاونت سینمایی جسارت ساخت فیلم سیاسی وجود نداشت ولی آقای شمقدری این جسارت را داشت و تصمیم گرفت فیلم سیاسی بسازد. نکته‌ای که وجود دارد این است که جسارت و جرئت در مدیران رده پایین وجود ندارد و دوستان مدیر رده پایین نمی‌خواهند اتفاق‌هایی این‌چنین بیفتد.

این کارگردان سینما در خصوص نمادهای فیلم گفت: آنچه به آن اطمینان و اعتقاد داشتم در فیلمم دیده می‌شود، دوست ندارم چیزی را خارج از فیلم به آن سنجاق کنم. وقتی در فیلم در مدیران رده پایین اطلاعات اتفاق‌هایی می‌افتد ولی نگاه‌هایی از بالا وجود دارد، در واقع همان نگاه ولایت به افراد است. من نمی‌خواهم در رابطه با این موضوعات روشن صحبت کنم چرا که باید فیلم این حر‌ف‌ها را بزند.

* کسی در قبال کارگردانان سخیف‌ساز موضع نمی‌گیرد!

وی در خصوص شخصیت منفی فیلم گفت: شخصیت منفی «پایان‌نامه» کاملا شخصیت‌پردازی شده بود که شخصیت‌پردازی آن از فیلم حذف شد. این شخص پدرش یک پهلوان و کاملا ایرانی بود. من می‌خواستم بگویم این طوری نیست که بگوییم این افراد بی‌ریشه‌اند و فقط از خارج کشور می‌آیند. حذف این بخش از فیلم خیلی به اداره کل نظارت و ارزشیابی برنمی‌گردد؛ چرا که من این افراد را به خوبی می‌شناسم و با آشنایی که با آقای سجادپور دارم می‌دانم به این‌ها ربطی ندارد. شایعه‌هایی از سوی برخی افراد گفته می‌شود که می‌گویند آقای سجادپور دایی بنده است. اگر ایشان دایی بنده بودند، افتخار می‌کردم ولی این‌گونه نیست.

کلاهداری ادامه داد: زمانی می‌گوییم یک فیلم سطحی است. در این باره ممکن است سواد ما سطحی باشد یا اینکه واقعا فیلم هیچ چیزی برای گفتن ندارد. برای من خیلی جالب است کارگردانی که چند فیلم سخیف در سینما ساخته و یکی از یکی بدتر است و پز روشن‌فکری هم می‌دهد، از سوی سینماگران هیچ موضعی در قبالش گرفته نمی‌شود؛ در حالی که من فقط دو فیلم ساختم و فیلم اولم هم یک فیلم شریف بود.

* اکران موفقی نداشتیم

کارگردان فیلم سینمایی «پایان‌نامه» در خصوص اکران فیلم گفت: با نحوه اکران فیلم مخالفم. در پخش «پایان‌نامه» از پوستر گرفته تا سردر اعتراض دارم. کاش برای این چیزها قدری فکر می‌شد و با کارگردان هم هماهنگی کوچکی انجام می‌گرفت تا این اتفاق‌ها نیفتد. «پایان‌نامه» در اکران مهجور ماند و اتفاق‌هایی برایش افتاد که دل مخالفان آن را شاد کرد.

وی افزود: اکران موفقی نداشتیم. چراکه بسیاری از افرادی که مقابل فیلم موضع دارند و مشکل سیاسی را بهانه کار خود قرار می‌دهند، فیلم را از ریشه زدند. به نظرم در بحث اکران، عدالت برای «پایان‌نامه» اجرا نشد. سیستم پخش کار خیلی ضعیف جلو رفت؛ البته آقای صادقی و نجفی‌زاده تلاش زیادی کردند ولی خیلی‌ها اذیت‌شان کردند.

* اهدای جایزه خودرو اشتباه بود

کلاهداری اضافه کرد: «پایان‌نامه» توسط مؤسسه‌ای پخش می‌شود که اولین فیلم خود را پخش می‌کند، نه مؤسسه‌ای که صدمین فیلمش را به روی پرده می‌برد. از پخش تیزرها هم راضی نیستم و به نظرم داستان اهدای جایزه ماشین هم غلط بود. البته فکر آن فکر خوبی بود ولی برای چه فیلمی مهم است. البته ما این کار را به صورت نماد انجام دادیم اما بازتاب آن بازتاب بدی بود و گفتند برای یک فیلم می‌خواهند پرشیا هدیه بدهند.

* نگران اکران «پایان‌نامه» در شهرستان‌ها هستم

وی در پاسخ به این سؤال که: “آیا به فکر اکران و نمایش فیلم در کشورها و جشنواره‌های خارجی هستید یا خیر؟ “، گفت: جشنواره‌های خارجی همیشه دنبال فیلمی هستند که ایران را زیر سوال می‌برد. خیلی مواقع می‌بینیم فیلمی آن‌قدر ضعیف است و تمام منتقدان بر این نکته تأکید دارند ولی چنان جوایز می‌گیرد که خود کارگردان هم شک می‌کند. به نظرم «پایان‌نامه» می‌تواند در بخشی کشورها اکران شود ولی با این وضعیت خیلی خوش‌بین نیستم و از اکران در شهرستان‌ها هم نگرانم.

* ساختار «پایان‌نامه» از «شکلات داغ» قوی‌تر است

کلاهداری ادامه داد: سینمای مورد علاقه‌ام، سینمای «شکلات داغ» و «سینمای اجتماعی» است. خیلی علاقه دارم امثال این فیلم را بسازم. «پایان‌نامه» در اکشن و ساخت خیلی جلوتر از بسیاری از فیلم‌ها است اما همه با عینک بدبینی به آن نگاه می‌کنند. فکر می‌کنم به لحاظ ساختار «پایان‌نامه» از «شکلات داغ» قوی‌تر است.

* نمی‌توانستم تمرکز لازم را روی کار بگذارم

وی اضافه کرد: «پایان‌نامه» ۵۰ درصد از توانایی‌های من بود؛ چرا که با توجه به به‏عهده داشتن مسئولیت مجری طرح، همیشه با شوک‌های فراوانی همراه بودم و سختی زیادی کشیدم و نمی‌توانستم تمرکز لازم را روی کار بگذارم. وی در پایان گفت: توقع دارم همان‌طور که فیلم‌های دیگر اکران می‌شود، بگذارند «پایان‌نامه» هم اکران شود. در ابتدا می‌گفتند این فیلم نمی‌فروشد ولی حالا که می‌فروشد، خواهش می‌کنم بگذارید بفروشد