سینمای سیاسی مثل سیاست پر التهاب است. مثل سیاست حساس و مانند آن غیرقابل پیش بینی…
تولید “فیلم پایان” نامه با شرایطی غیرعادی آغاز شد.درست است که نتیجه کارغیرقابل پیش بینی بود اما برخی، پیش بینی های شخصی خود را زمینه واکنش به اصل تولید چنین پروژه ای ساختند و سعی در تعطیلی آن کردند. واتفاقاتی را رقم زدند که برکسی پوشیده نماند.
شایعه سازی،تهدید بازیگرانی که کار را پذیرفته بودند و گاها قرارداد هم بسته بودند ولی ناگهان غیبشان زد وترجیح دادند خود را از میان این تقابل کنار بکشندو به نظر من حق هم داشتند،ازجمله این اقدامات بود.هیچ گاه قرار نبوده ونیست که همه جسارت کارهای متفاوت و بزرگ را داشته باشند.
آیا “پایان نامه” یک کار بزرگ است؟
یک اثر بزرگ چگونه است؟ چه خصوصیاتی باید بر یک اثر مترتب باشد که بتوان به آن لقب بزرگ داد؟…بزرگی صاحب اثر؟ قوت اثر؟ میزان تماشاگران یک اثر؟ ویا موارد دیگر؟
به نظر اینجانب بزرگی یک اثر هنری هیچگاه مطلق نیست.کاملا نسبی است.چه در اندازه وابعاد بزرگی و چه در خصوصیات بزرگ آن و…هرموفقیتی می تواند یک فرایند یا اثر را در اذهان بزرگ نماید.
اگر قرار است فیلمی ساخته شود با خصوصیاتی که تاکنون در سینمای ما نبوده ، مسلم است که “اینرسی” بدنه سینما ناخودآگاه (البته در این مورد خاص گاهی هم خودآگاه) مقاومت نشان می دهد. حال چه برسد به اینکه ممکن باشد منافع شغلی،مناسباتی،فرهنگی و سیاسی برخی هم دچار دگرگونی شود! پس طبیعی است که واکنش ها و مقاومت ها بوجود می آید.مشابه همان اتفاقاتی که پس از تولید فیلم “اخراجیها” از طرف جناح های مختلف و متضاد رقم خورد.اما نحوه عملکرد صاحبان فیلم به عنوان نقطه هدف این مقاومت ها، بسیار اهمیت خواهد داشت و سرنوشت این تغییر را رقم خواهد زد …
فیلم “پایان نامه” داستان خوبی دارد ولی بر آن اشکالات متعددی از لحظ ساختار،متن میزانسن ، کارگردانی و.. وارد است که البته بسیاری از آنها با یک تدوین مجدد برطرف خواهد شد.اما اولا با توجه به سطور فوق به پایان رساندن این پروژه متفاوت از آثار ۳۰سال گذشته،چقدراهمیت خواهد داشت؟ ثانیا در مواجهه با چنین فرایند متفاوتی، آیا مهمترین مسئله کیفیت فیلم است؟
آیا شماری از منتقدان این فیلم خود از معترضان نبودن سینمای مستقیم سیاسی در کشور نیستند؟ همه می دانیم سینمای ایران با فقدان سینمای سیاسی ابتر بود.پس چرا هنرمندان،اصحاب رسانه وفرهیختگان که قرار است همیشه جوانب مختلف یک فرایند راببینند و متفاوت هم ببینند گاهی گرفتار یک سویه نگری و کوته نظری می شوند؟
فیلم “پایان نامه” سینمای مستقیم وبی پروای سیاسی را به کشور ما آورد.واین کاری بزرگ است.با جسارت یک کارگردان جوان … وبا ایستادگی عوامل جوانی که هم سن وسالانشان هیچ گاه آغاز فعالیت حرفه ای خود را دستخوش دردسرهایی اینچنین نمی سازند.
قطعا پروژه ای با این حساسیت وسنگینی را اگر کارگردانی باتجربه به سامان می رساند شاهد اثری کامل تر وحرفه ای تر بودیم اما آیا باتجربگان پای چنین کاری می ایستادند و می پذیرفتند وارد صحنه حساسیت ها و تهاجمات غیرمتعارف چنین فیلمی شوند؟ وچقدر این گونه کارها برایشان اهمیت دارد که با وجود سابقه و وجهه خود به آن بپردازند؟
و اینکه آیا تولید یک گونه پراهمیت وحیاتی درسینمای کشور مهمتر است یا پیامد های چنین کارهایی ؟!
سید احمد دانش منبع: خبرگزاری سینمای ایران